Oğullarıma Mektuplar Bu kitapta, Memduh Şevket Esendal'ın, oğulları Ahmet Şevket ile Mehmet Suat'a ve torunu Hüseyin Tuğrul'a yazdığı mektupları okuyacaksınız. Ocak 2001'de kızı Emine Sarıdal'a yazdığı mektupları "Kızıma Mektuplar" adıyla yayımlamıştık. Esendal'ın, Tahran'dan ve Ankara'dan yazdığı dönemlerde, yurdumuzda ve dünyada büyük olaylar olmuş, büyük gelişmeler yaşanmıştır. Mektuplarda bu olaylara ve gelişmelere nasıl yakından baktığını, bu konularda ne gibi görüşlere vardığını görüyoruz. Esendal'ın, oğullarına yaklaşımlarının ne kadar sevecen olduğunu, onlara ne güzel yollar gösterdiğini de anlıyoruz. Bu arada, Esendal'ın bilgisine, birçok konuda derinliğe inişine tanık oluyoruz. Bu kadar çok konuda bu kadar derinlemesine bilgi karşısında hayranlık duyuyoruz. Mektuplarda ailesiyle ilgili tarihe dönük bilgiler de buluyoruz. Atalarının kimler olduğu, yaşadığı yerler, Çorlu'daki çiftlik, İstanbul'un Fatih bölgesindeki konak, surlara yakın bir yerdeki nişasta üretim yeri, kendi çocukluğu, öğrenimi, İttihat ve Terakki ile ilişkisi, görev anlayışı, yaşam görüşü bu mektuplara yansımıştır. Soyadı alma konusundaki görüşlerini, bu konudaki duygularını, çocuklarıyla bu konudaki yazışmalarını ve onların görüşlerini bildirmeleri bakımından isteklerini okuyoruz. Yazı ve dil devrimini alkışladığını, dilin gelişmesi konusundaki görüşlerini ve yeni sözcükler bulup yazmasındaki duyarlığı da birçok mektubunda sergilemiştir. Türklük konusu, ülkenin gelişmesi, Atatürk'ün yaptıkları karşısında duyduğu hayranlık mektuplarının ilginç yönlerindendir. Bu arada, öykülerini nasıl yazdığını, onları kaç kez yeniden ele alıp biçim verdiğini, Ayaşlı ile Kiracıları adlı romanı konusundaki eleştirilerini de dikkatle izliyoruz. Mektupların diline hiç dokunmadık. Tek bir sözcüğü bile değiştirmedik. Bazı kişi adlarının verilmesinde, bazı sakıncaları giderebilmek amacıyla ufak değişiklikler yapıldı ya da o adlar anılmayarak (...) ile gösterildi. Açıkça anılan özel adlara dönük bir açıklama yapılmadı. Ama, eskimiş bazı sözcükler için küçük bir sözlük eklendi. Bu sözlüğün boyutu, eski sözcüklerden nasıl kaçındığının başka bir kanıtıdır. Yazılış yeri ve tarihi belli olmayan mektupların Baku'dan yazıldığı söylenebilir. Muzaffer Uyguner Yenilevent, 16 Mayis 2002